Ẩm thực dân gian xứ Huế

1. Phân loại di sản: Văn hóa ẩm thực

2. Không gian địa lý: Ẩm thực dân gian xứ Huế là cả vùng rộng lớn của tỉnh Thừa Thiên Huế bao gồm: Thành phố Huế, thị xã Hương Thủy, và 7 huyện: Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang, Phú Lộc, A Lưới, Nam Đông.

3.Thời gian tổ chức: Ẩm thực dân gian Huế được thực hành hàng ngày trong đời sống của người dân.

4. Chủ nhân di sản: Người Việt (kinh) ở tỉnh Thừa Thiên Huế

5. Nhận diện di sản: Ẩm thực dân gian Huế có một chiều sâu mang đậm nét bản sắc của một vùng đất từng là kẻ chợ, thanh lịch, nhẹ nhàng và tùng tiệm; là minh chứng cho tính cách, sự ứng xử của con người trước điều kiện thiên nhiên, xã hội và lịch sử; ngoài ra chúng còn phản ánh thế giới, quan niệm của mỗi cộng đồng. Không được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu nhưng Huế có địa hình khá phong phú có đồng bằng, biển, đầm phá, đồi núi thấp tạo ra những thực phẩm đa dạng có nguyên liệu để chế biến được nhiều bữa ăn ngon.

Trong quan niệm của người Việt ở Huế, món ăn không chỉ được tạo nên như một sản phẩm vật chất đơn thuần, mà đó là cả một nghệ thuật từ khâu chọn nguyên liệu đến khâu chế biến, bày biện trang trí và thưởng thức món ăn đều họ đều rất cầu kỳ. Một bữa ăn của người Huế như hội tụ đủ cả âm dương, ngũ hành với sự hài hòa đến mức tự nhiên giữa tính chất, mùi vị, màu sắc, của món ăn tạo nên những đặc trưng riêng của ẩm thực Huế nói chung và ẩm thực dân gian Huế nói riêng.

Ẩm thực dân gian xứ Huế khá phong phú, vì đã sử dụng được một cách tổng hợp các sản vật của vùng đất thiên nhiên đa dạng có cả núi rừng lẫn đồng bằng và ven biển. Với những đặc trưng riêng nổi bật của ẩm thực dân gian Huế là tính đa dạng và phong phú. Hơn nữa ẩm thực Huế mang tính mỹ thuật cao, dù gia đình giàu nghèo, nhưng mâm cơm của người xứ Huế bao giờ cũng sắp xếp gọn gàng tươm tất, bày biện đẹp mắt. Lễ tiệc phải chú ý bày biện, phối hợp màu sắc của các thực đơn để hấp dẫn người ăn. Sự tính tinh tế và hấp dẫn của món ăn Huế cũng là một trong những đặc trưng nội bật, dù là món mặn hay món chay, từ bữa cơm hàng ngày đến cỗ bàn trong ngày tiệc lớn, giỗ tết hay các món quà ăn vặt hàng ngày các món ăn đều được trang trí đẹp mắt, và gọi tên món ăn đầy hoa mỹ.

Trong cách thưởng thức món ăn, người xứ Huế không chỉ thưởng thức bằng miệng, mà còn ăn bằng mắt, và ăn bằng cả tấm lòng. Vì thế ẩm thực của người Huế đã vượt khỏi nhu cầu vật chất tầm thường và tiến đến một loại hình nghệ thuật.  

Những đặc thù của lịch sử Huế, đặc biệt kể từ khi Huế là kinh đô, là nơi sống của tầng lớp đế vương, nơi hội tụ của những tao nhân mặc khách, công hầu khanh tướng... nên miếng ăn, thức uống theo lệ "phú quý sinh lễ nghĩa" đã ảnh hưởng lớn đến văn hóa ẩm thực Huế.

Báo cáo kiểm kê về di sản: Ẩm thực dân gian xứ Huế

Biện pháp bảo tồn: Ẩm thực dân gian xứ Huế

Danh sách nghệ nhân tiêu biểu: Ẩm thực dân gian xứ Huế

Ảnh: Ẩm thực dân gian xứ Huế

Phim: Ẩm thực dân gian xứ Huế

Ghi âm: Ẩm thực dân gian xứ Huế