Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

1. Phân loại di sản: Văn hóa ẩm thực

2. Không gian địa lý: Thực hành di sản diễn ra trên địa bàn cư trú của người Raglai ở Ninh Thuận bao gồm: 78 thôn của 24 xã thuộc 4 huyện: Bác Ái, Ninh Sơn, Ninh Hải, Ninh Phước của tỉnh Ninh Thuận.

3.Thời gian tổ chức: Ẩm thực truyền thống của người Raglai được thực hành trong cuộc sống hàng ngày từ bữa ăn trong gia đình, tới món ăn dùng trong nghi lễ và cúng tế của gia đình và cộng đồng.

4.Chủ nhân di sản: Dân tộc Raglai sinh sống tại địa bàn tỉnh Ninh Thuận

5.Nhận diện di sản:

Người Raglai ở Ninh Thuận có một vốn văn hóa ẩm thực truyền thống đặc sắc gắn với điều kiện môi sinh của cư dân nông nghiệp nương rẫy. Từ lễ vật cúng tế cũng như­ các món ăn truyền thống của người Raglai chứa đựng những quan niệm về vũ trụ, nhân sinh của một tộc người sinh sống ở vùng miền núi cực Nam Trung Bộ và mối quan hệ giao lưu văn hóa người Raglai đã tạo dựng cho mình một nét văn hóa ẩm thực riêng mang đặc trưng của tộc người.

Các món ăn truyền thống của người Raglai đơn giản, chủ yếu là cơm, cháo gạo hoặc cháo bắp hầm, người Raglai gọi buriăk. Canh cũng là món thường thấy trong bữa ăn của người Raglai, canh rau chủ yếu là canh lỏng, canh chua và canh đặc. Ngoài ra còn các món ăn được chế biến từ thịt cá với rất nhiều món. Đặc biệt, rượu cần là đặc sản của tộc người Raglai dùng trong sinh hoạt đời thường, cúng tế thần linh và lễ hội cộng đồng.

Các lễ vật dâng cúng và các món ăn trong nghi lễ, lễ hội của người Raglai  được chế biến từ những sản vật nông nghiệp: Cây nêu, rượu cần, nước lã, gùi lúa, bắp mới thu hoạch, thịt gà, nếu khá giả có thể làm thịt trâu hoặc thịt heo, trầu cau, gạo, trứng gà, một mâm bánh gồm các loại bánh, và các sản vật khác. Trong lễ nghi cúng tế phải dùng cơm(la say), canh nấu có thịt, thịt heo luộc, bánh tét, chuối chín... rượu cần. Theo luật tục Raglai, bắt buộc phải có thịt và rượu: Một con thịt (tapai kalau Jroirilo sa dray), gà, lúi cúi, heo hay trâu, vật hiến sinh thường cắt bỏ tiết vì họ quan niệm: Tiết là phần của đất đai.

Phong cách ăn uống trong lễ hội cũng như­ ở gia đình người Raglai, mỗi người có khẩu phần nh­ư nhau chỉ khác: Ở lễ hội có người dọn ăn, sắp xếp chỗ ngồi theo giới tính, độ tuổi riêng. Trong lễ hội chủ yếu là thức uống được xếp hàng đầu, người Raglai ở Ninh Thuận có thành ngữ “Bb âk chanang la, manlum ra chanang ngok (ăn cơm giường dưới, uống nước giường cao”

Các món ăn đồ uống của người Raglai đã phản ánh sâu sắc văn hóa ẩm thực truyền thống của tộc người sống lâu đời dải đất miền trung đầy nắng và gió Ninh Thuận.

Báo cáo kiểm kê về di sản: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

Biện pháp bảo tồn: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

Danh sách nghệ nhân tiêu biểu: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

Ảnh: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

Phim: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận

Ghi âm: Ẩm thực truyền thống của người Raglai ở tỉnh Ninh Thuận